Αναπνευστικές λοιμώξεις σε βρέφη και παιδιά

Γράφει ο Αναστάσιος Δ. Χατζής, Παιδίατρος – Εντατικολόγος Διευθυντής Παιδιατρικής ΜΕΘ στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Οι αναπνευστικές λοιμώξεις αποτελούν  την πιο συχνή αιτία νοσηρότητας της βρεφικής και παιδικής ηλικίας. Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η αλλαγή καιρού από τον καλοκαιρινό, ζεστό καιρό στο φθινοπωρινό, γκρίζο και βροχερό καθώς και η αρχή μαθημάτων στα σχολεία, όπου τα παιδιά έρχονται το ένα κοντά στο άλλο, μετά από κενό τριών περίπου μηνών.

Οι αναπνευστικές λοιμώξεις διακρίνονται σε ελαφρές, όπου περιλαμβάνονται οι ρινίτιδες, οι φαρυγγίτιδες, οι ωτίτιδες και οι βρογχίτιδες και σε σοβαρές, όπου περιλαμβάνονται οι αμυγδαλίτιδες, οι λαρυγγίτιδες, οι βρογχιολίτιδες και οι πνευμονίες.

Η διάγνωση των αναπνευστικών λοιμώξεων είναι εύκολη, καθόσον βασίζεται σε μάλλον θορυβώδη συμπτώματα, τα οποία αμέσως γίνονται αντιληπτά από τους γονείς, όπως πυρετό, καταρροή, βήχα και φτάρνισμα.

Όμως, μεγαλύτερη σημασία έχει να αντιληφθούν οι γονείς αν αυτό που έχουν τα παιδιά τους είναι κάτι το σύνηθες και ελαφρύ ή συμβαίνει κάτι πιο σοβαρό. Σημαντικό κριτήριο σε αυτήν τη διαπίστωση είναι να μπορούν οι γονείς να διακρίνουν αν η φυσική κατάσταση του παιδιού τους έχει επηρεαστεί λίγο ή πολύ.

Αν ένα παιδί είναι με μέτριο πυρετό (έως 38.5) που απαντά στα αντιπυρετικά, καταρροή, ήπιο βήχα και σχετικά καλή διάθεση, έχει κατά κανόνα κάτι ελαφρύ.

Αν έχει υψηλό πυρετό (από 38.5 και πάνω) που δύσκολα υποχωρεί με τα αντιπυρετικά, βήχει συνέχεια, έχει ρίγος, δε νιώθει καλά, η αναπνοή του είναι γρήγορη και ακούγονται ασυνήθιστοι ήχοι (σφύριγμα στην εισπνοή ή εκπνοή), έχει μάλλον κάτι πιο σοβαρό.

Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερα, όταν η εικόνα του παιδιού ανησυχεί τους γονείς, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη του Παιδιάτρου και όχι βέβαια τηλεφωνικά! Ο γιατρός θα αξιολογήσει τη σοβαρότητα ή μη της παρούσας κατάστασης, θα συνδέσει το παρόν πρόβλημα με παρόμοια του παρελθόντος και θα καθοδηγήσει τους γονείς στο τι πρέπει να κάνουν  και κυρίως στο τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουν.

Οι γενικές, κοινές κατευθύνσεις, που ο γιατρός θα δώσει στους γονείς, εξαρτώνται από τρεις παραμέτρους: (α) από την ηλικία (β) από το ατομικό ιστορικό και (γ) από την παρούσα κατάσταση.

Όσον αφορά στην ηλικία, όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά τόσο πιο προσεκτικοί και σχολαστικοί θα πρέπει να είναι οι γονείς. Τα βρέφη κατά τους πρώτους 3 μήνες της ζωής τους καλύπτονται από τα μητρικά αντισώματα, πολύ περισσότερο, αν είναι σε αποκλειστικό μητρικό θηλασμό. Παράλληλα, και από την ηλικία των 2 μηνών αρχίζει το πρόγραμμα εμβολιασμών, που τους προσφέρει τη νέα κάλυψη από πολλές και σοβαρές ασθένειες.

Όμως, υπάρχουν πολλές λοιμώξεις από τις οποίες το παιδί δεν είναι ακόμη προστατευμένο, άρα θα πρέπει να προφυλάσσεται, ώστε να μη νοσήσει από αυτές.

Απλά μέτρα προστασίας από τις εύκολα μεταδιδόμενες, ιογενείς λοιμώξεις, όπως η αποφυγή συχνών επισκέψεων πολλών ατόμων και μακρά παραμονή σε κλειστό χώρο καθώς και στενή επαφή με το παιδί μπορούν να αποτρέψουν τη δυσάρεστη «εμπειρία» της αναπνευστικής λοίμωξης, ειδικά από το βρέφος, που έχει συνδεθεί ακόμη και με αναπνευστικά νοσήματα της παιδικής ηλικίας.

Σε περίπτωση αναπνευστικής λοίμωξης, απλά μέτρα αρκούν τις περισσότερες φορές, όπως αντιπυρετικά επί πυρετού, καθάρισμα της μύτης, αρκετά υγρά, επαρκής διατροφή με μικρά & συχνά γεύματα, καθαριότητα και ηρεμία, χωρίς να είναι απαραίτητες ούτε η πολυφαρμακία ούτε οι ατεκμηρίωτες θεραπείες.