Αδένωμα της υπόφυσης

Το αδένωμα της υπόφυσης είναι ένας καλοήθης (συνήθως) όγκος που αναπτύσσεται μέσα στην περιοχή του λεγόμενου τουρκικού εφιππίου.

Τα αδενώματα της υπόφυσης χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες ανάλογα με το αν τα κύτταρά τους εκκρίνουν ορμόνες ή μη:

  • Εκκριτικά,
  • Μη εκκριτικά.

Αίτια αδενώματος υπόφυσης

Δεν έχει βρεθεί ακόμα κάποιο σαφές αίτιο δημιουργίας των αδενωμάτων. Έχουν την τάση να εμφανίζονται σχετικά πιο συχνά σε ασθενείς με το σπάνιο σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας.

Η πλειοψηφία των αδενωμάτων υπόφυσης εμφανίζεται σε νέα σχετικά άτομα (πιο συχνά σε γυναίκες), χωρίς κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας.

Συμπτώματα αδενώματος υπόφυσης

Ένα μη εκκριτικό αδένωμα υπόφυσης, στην αρχή δεν προκαλεί συμπτώματα, απλά αυξάνεται σε διαστάσεις με έναν, όχι πάντα σταθερό, ρυθμό.

Όταν το αδένωμα υπόφυσης φτάσει σε κρίσιμο μέγεθος (περίπου 10 χιλιοστά σε διάμετρο) τότε αρχίζει και πιέζει τους γύρω ιστούς. Έτσι αρχικά συμπιέζει την υπόφυση και στη συνέχεια τα οπτικά νεύρα προκαλώντας οπτικές διαταραχές.

Αν το αδένωμα μεγαλώσει πολύ μπορεί να προκαλέσει γενικά συμπτώματα όγκου στον εγκέφαλο, όπως πονοκέφαλο, ζάλη, τάση προς εμετό, υπνηλία, κ.λπ.

Ένα εκκριτικό αδένωμα προκαλεί συμπτώματα ανάλογα με την ορμόνη που εκκρίνει. Αν, για παράδειγμα, παράγει κορτιζόλη προκαλεί τη νόσο του Cushing κι αν παράγει προλακτίνη προκαλεί διαταραχές της περιόδου και γαλακτόρροια

Διάγνωση αδενώματος υπόφυσης

Συνήθως απαιτείται μαγνητική τομογραφία, έλεγχος ορμονών στο αίμα και οφθαλμολογική εξέταση. Την αντιμετώπιση αναλαμβάνει νευροχειρουργός σε συνεργασία με ενδοκρινολόγο.

Θεραπεία αδενώματος υπόφυσης

Για την αντιμετώπιση του αδενώματος της υπόφυσης πρέπει να καθοριστεί το είδος του αδενώματος, αν δηλαδή είναι εκκριτικό ή όχι, και το αν πιέζει τα οπτικά νεύρα.

Η θεραπεία των αδενωμάτων υπόφυσης μπορεί να είναι :

  • Φαρμακευτική,
  • Χειρουργική,
  • Ακτινοθεραπευτική.

Για ένα μικρό αδένωμα υπόφυσης, που δεν προκαλεί σημαντικά συμπτώματα συστήνεται η απλή παρακολούθησή του χωρίς άμεση θεραπεία. Αν ο όγκος δεν αναπτυχθεί, ο ασθενής δε θα χρειαστεί ποτέ θεραπεία.

Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να εμποδίσει τους όγκους της υπόφυσης να παράγουν μεγάλες ποσότητες ορμονών ή να τους συρρικνώσει, ώστε να μην πιέζουν τον αδένα της υπόφυσης ή άλλα τμήματα του νευρικού συστήματος.

Η ακτινοθεραπεία σε αδενώματα / όγκους υπόφυσης επιλέγεται σε περιπτώσεις που δε μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως με ασφάλεια, αναπτύσσονται γρήγορα και δε συρρικνώνονται με τη φαρμακευτική αγωγή ή υποτροπιάζουν μετά από επέμβαση.

Η χειρουργική επέμβαση συστήνεται όταν ο όγκος της υπόφυσης είναι καλοήθης και σε ένα μέρος του εγκεφάλου, από όπου μπορεί να αφαιρεθεί πλήρως και με ασφάλεια.