Βρογχικό Άσθμα

Γράφει ο Μιχάλης Συμιακάκης, Πνευμονολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Τι είναι το βρογχικό άσθμα;

Το βρογχικό άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού. Πρόκειται για αντίδραση των αεραγωγών σε διάφορους εκλυτικούς παράγοντες, όπως είναι τα διάφορα αλλεργιογόννα, ο κρύος αέρας, ο καπνός, η ρύπανση, η άσκηση, ορισμένα φάρμακα αλλά και οι ιώσεις. Αποτέλεσμα της αντίδρασης αυτής είναι η σύσπαση των μυϊκών ινών του τοιχώματος των αεραγωγών (βρογχόσπασμος), η δημιουργία οιδήματος του τοιχώματός τους και η παραγωγή παχύρευστων εκκρίσεων, εντός αυτών, προκαλώντας έτσι στένωση του αυλού τους και περιορισμό της ροής του αέρα μέσω αυτών.

Ποια είναι τα συμπτώματα του βρογχικού άσθματος;

Η συμπτωματολογία και η ένταση των συμπτωμάτων του βρογχικού άσθματος διαφέρει από ασθενή σε ασθενή, παρ’ όλα οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν:

• Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή)
• Έντονο, ξηρό, ερεθιστικό βήχα, ενίοτε παραγωγικό, πιο συχνά νυχτερινό
• Βάρος στο στήθος
• Πόνο στο στήθος
• Συριγμό στην εκπνοή
• Κόπωση κατά την προσπάθεια

 Ποια είναι τα αίτια του βρογχικού άσθματος;

 Τα αίτια του άσθματος ποικίλουν, τα πιο συχνά είναι:

• Αλλεργιογόνα, όπως η σκόνη του σπιτιού, η γύρη των λουλουδιών, το τρίχωμα των ζώων, είδη τροφίμων
• Ρύπανση του περιβάλλοντος και κάπνισμα
• Σωματικό ή ψυχικό stress
• Χημικές ουσίες (καθαριστικά, φάρμακα)
• Λοιμώξεις του αναπνευστικού
• Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
• Καιρικές συνθήκες (υγρασία, κρύος αέρας, ζεστός αέρας) 

Πως γίνεται η διάγνωση του βρογχικού άσθματος;

Η διάγνωση τίθεται από τον ειδικό πνευμονολόγο με τη βοήθεια της λήψης του ιατρικού ιστορικού και της φυσικής εξέτασης του ασθενούς, αλλά και με τις ειδικές εξετάσεις που διατίθενται:

• Σπιρομέτρηση (προ και μετά από 15 λεπτά εισπνοής Aerolin). Πρόκειται για μία ανώδυνη εξέταση, που χρειάζεται τη συνεργασία του ασθενούς με τον ιατρό και μετράει όγκους και χωρητικότητες αέρα που ανταλλάσσουν οι πνεύμονες με το περιβάλλον. Έτσι μελετάμε την λειτουργία του αναπνευστικού.
• Δοκιμασία πρόκλησης υπεραντιδραστικότητας αεραγωγών. Διενεργείται στις περιπτώσεις όπου η σπιρομέτρηση είναι φυσιολογική, αλλά η συμπτωματολογία και το ιστορικό του ασθενούς είναι απολύτως συμβατά με άσθμα. Κατά τις δοκιμασία αυτή εκτιμάται η απάντηση των αεραγωγών μετά από εισπνοή φαρμακευτικών ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν βρογχόσπασμο.
• Αλλεργικές δοκιμασίες. Αιματολογικές εξετάσεις, με μέτρηση ειδικής ανοσοσφαιρίνης IgE, μέτρηση ηωσινοφίλων στην γενική αίματος, μέτρηση ειδικών αλλεργιογόνων (RAST test) και δερματικά test (PRICK test).

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης του βρογχικού άσθματος;

Η θεραπευτική αντιμετώπιση τίθεται από τον Πνευμονολόγο και είναι  εξατομικευμένη για κάθε ασθενή λόγω της ποικιλίας των συμπτωμάτων, της συχνότητας εμφάνισης και της βαρύτητας της νόσου. Η θεραπεία του άσθματος περιλαμβάνει:

• Βρογχοδιασταλτικά φάρμακα. Εισπνεόμενα φάρμακα β2 διεγέρτες και αντιχολινεργικά και δισκία θεοφυλλίνης.
• Κορτικοστεροειδή (εισπνεόμενα, δισκία ή ενέσιμα).
• Αντιλευκοτριένιο μοντελουκάστη.
• Μονοκλωνικά Αντισώματα εναντίον της IGE ανοσφαιρίνης που χορηγείται 1-2 φορές το μήνα υποδορίως και αναστολείς της IL-5 που χορηγούνται ανά μήνα ή δίμηνο υποδορίως.

Οι άνθρωποι με άσθμα, ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες για τη νόσο COVID-19;

Είναι γνωστό ότι οι ιογενείς λοιμώξεις μπορούν να πυροδοτήσουν κρίση άσθματος και το ίδιο ισχύει και για τη λοίμωξη από COVID-19, μπορεί δηλαδή να προκαλέσει επιδείνωση της συμπτωματολογίας του άσθματος. Πιο συγκεκριμένα ασθενείς με ήπιο άσθμα που λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή και είναι ελεγχόμενο δεν ανήκει στις σοβαρές πνευμονοπάθειες, άρα ούτε στις ευπαθείς ομάδες. Ασθενείς όμως με άσθμα, με 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος, παρά τη μέγιστη χρήση εισπνεόμενης αγωγής (β-διεγέρτη και εισπνεόμενο κορτικοειδές) ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Οι ασθενείς με άσθμα πρέπει να διατηρούν τη σταθερή θεραπεία τους και ιδιαίτερα τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή.