Σπάνιοι Όγκοι: Η σύγχρονη πραγματικότητα και οι προκλήσεις του μέλλοντος
Γράφει ο Δρ. Νικόλαος Βάσσος, Γενικός Χειρουργός - Χειρουργός Ογκολόγος, Διευθυντής Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας, Κέντρο Σαρκώματος, Μελανώματος & Σπανίων Όγκων, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης
Ως σπάνιοι χαρακτηρίζονται οι όγκοι που εμφανίζονται με συχνότητα μικρότερη από 6 περιπτώσεις ανά 100.000 άτομα πληθυσμού ετησίως. Παρόλο που φαίνεται ότι αφορούν σε ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού, συνολικά αποτελούν το 24% του συνόλου των καρκίνων που εμφανίζονται. Πρακτικά περίπου 1 στους 4 ασθενείς με καρκίνο νοσεί από κάποιο σπάνιο τύπο, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφονται κάθε χρόνο περισσότερα από 650.000 νέα περιστατικά σπάνιων καρκίνων. Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι το γεγονός, ότι οι ασθενείς με σπάνιους όγκους είναι συνήθως νεότερης ηλικίας.
Οι κατηγορίες των σπάνιων όγκων είναι 12, ωστόσο κάθε κατηγορία περιλαμβάνει πολλές υποκατηγορίες, με το σύνολο των εντοπισμένων σπάνιων όγκων να ανέρχεται σε 198, σύμφωνα με τα δεδομένα της πρωτοβουλίας «Rare Cancer Europe».
Οι σπάνιοι όγκοι αφορούν μεταξύ άλλων σε:
- Όγκους πεπτικού συστήματος (όγκοι πρωκτού, λεπτού εντέρου, χοληδόχου κύστης, περιτοναίου και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου),
- Όγκους νευροενδοκρινείς (στομάχου, λεπτού και παχέος εντέρου, παγκρέατος, πνεύμονα)
- Όγκους (σαρκώματα) μαλακών μορίων και οστών
- Όγκους ουρογεννητικού συστήματος (όγκοι κόλπου, αιδοίου, πέους, όρχεος, ουρητήρα)
- Όγκους θώρακα και θωρακικού τοιχώματος (μεσοθηλίωμα υπεζωκότα)
- Όγκους δέρματος (δερματοϊνοσάρκωμα προβάλλον-DFSP, καρκίνωμα κυττάρων Merkel, εξωμαστική νόσος Paget)
Οι σπάνιοι όγκοι αποτελούσαν παραδοσιακά ένα δύσκολο αντικείμενο μελέτης και αντιμετώπισης εξαιτίας της ποικιλομορφίας και της πολυπλοκότητάς τους. Το γεγονός ότι οι όγκοι αυτοί είναι σπάνιοι καθιστούσε περιορισμένο τον αριθμό των διαθέσιμων δεδομένων με αποτέλεσμα την ελλιπή κατανόηση της αιτιοπαθογένειάς τους και τη δυσκολία δημιουργίας κλινικών μελετών. Η έλλειψη εμπειρίας και εξειδίκευσης αναπόφευκτα επηρέαζε τη διάγνωση και τη θεραπεία, οδηγώντας σε καθυστερημένη ή και εσφαλμένη διάγνωση καθώς και σε μη ολιστική αντιμετώπιση.
Όλα τα παραπάνω κατέστησαν επιτακτική ανάγκη τη βελτίωση της διαγνωστικής ακρίβειας, τόσο σε παθολογοανατομικό όσο και σε απεικονιστικό επίπεδο, καθώς και την βελτιστοποίηση της θεραπευτικής αντιμετώπισης ασθενών με σπάνιους όγκους.
Τα τελευταία χρόνια, οι εξελίξεις της τεχνολογίας με νέες απεικονιστικές τεχνικές καθώς και η δυνατότητα ελέγχου του μοριακού προφίλ αυτών των όγκων, μέσω της μεθόδου next generation sequencing (NGS), επιτρέπει την ακριβέστερη διάγνωση, ανιχνεύοντας συγκεκριμένες γενετικές μεταβολές, και οδηγεί σε πλήρως εξατομικευμένη αντιμετώπιση της νόσου και βελτίωση θεραπευτικών επιλογών. Παράλληλα η εξέλιξη της επιστήμης και η τεχνολονική πρόοδος παρέχουν τη δυνατότητα στον έμπειρο Χειρουργό-Ογκολόγο να διενεργεί καινοτόμες χειρουργικές επεμβάσεις με ασφάλεια, επιτυγχάνοντας ένα άριστο ογκολογικό αποτέλεσμα και διασφαλίζοντας την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Η Κλινική Χειρουργικής Ογκολογίας και το Κέντρο Σαρκώματος, Μελανώματος και Σπανίων Όγκων του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, μέσα από μια εξειδικευμένη, έγκριτη και έμπειρη διεπιστημονική ομάδα διαφορετικών ειδικοτήτων (χειρουργός ογκολόγος, παθολόγος ογκολόγος, ακτινοθεραπευτής, παθολογοανατόμος, ακτινολόγος), προσφέρει μια ολιστική, εξατομικευμένη και καινοτόμο φροντίδα και αντιμετώπιση ασθενών με σπάνιους όγκους, και, με τη χρήση των υπερσύγχρονων δομών, της εξελιγμένης τεχνολογίας και του άρτια εκπαιδευμένου προσωπικού του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, έχει ως στόχο την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος.