ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΦΑΙΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΜΥΓΔΑΛΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΕΑΤΑΚΙΑ ;

Οι παρίσθμιες αμυγδαλές και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), είναι μέρος ενός ανατομικού δακτυλίου, που μαζί με τη γλωσσική αμυγδαλή και το λεμφικό δίκτυο της ευσταχιανής σάλπιγγας, αποτελούν ένα αμυντικό μηχανισμό του λεμφικού συστήματος του παιδιού. (Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Ανατομία του ρινοφάρυγγα, του στοματοφάρυγγα και του υποφάρυγγα.

Στη παιδική ηλικία και κυρίως την πρώτη χρονιά που το παιδί έρχεται σε επαφή με άλλα παιδιά σε παιδικό σταθμό, λόγω των συχνών ιογενών και μικροβιακών λοιμώξεων, ο λεμφικός ιστός των αδενοειδών εκβλαστήσεων και των αμυγδαλών παρουσιάζει άλλοτε άλλου βαθμού αντιδραστική υπερτροφία. Αυτή η υπερτροφία έχει ως αποτέλεσμα τα πρώτα συμπτώματα, που είναι η ρινική και η στοματική αναπνευστική δυσχέρεια και τα κλινικά σημεία της θορυβώδους αναπνοής, του ροχαλητού, που μπορεί να συνοδεύεται και από ήπιες έως σοβαρές άπνοιες και των προβλημάτων του μέσου ωτός, που είναι η συλλογή υγρού με βαρηκοΐα αγωγιμότητας και οι συχνές ωτίτιδες.

Όταν το παιδί αρχίζει να έχει δύσκολο ύπνο, οι γονείς θορυβούνται και η πρώτη τους σκέψη είναι τα διογκωμένα «κρεατάκια». Πρέπει να μάθουν το παιδί να φυσάει καλά τη μύτη του και να γίνονται πλύσεις αυτής  με φειδώ, με μικρές ποσότητες φυσιολογικού ορού, με οριζόντια φορά στη ροή του ορού και χωρίς να ασκείται μεγάλη πίεση στην αμπούλα ή στη σύριγγα.

Η αξιολόγηση ενός παιδιού με το ερώτημα αν πρέπει να αφαιρεθούν οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις και οι αμυγδαλές, πρέπει να γίνεται  σε φάση που το παιδί δεν έχει λοίμωξη, διότι η εκτίμηση του μεγέθους των αδενοειδών και των αμυγδαλών στη περίπτωση αυτή είναι πάντα εσφαλμένη.

Αν το παιδί δεν έχει τόσο σοβαρό πρόβλημα στην αναπνοή του, καλό είναι να περιμένουμε να περάσει η πρώτη χρονιά του παιδικού σταθμού που είναι συνήθως η πιο βεβαρημένη περίοδος.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η θερινή περίοδος και τα μπάνια στη θάλασσα, ευνοούν πολύ την υποστροφή, έστω και προσωρινά, του μεγέθους των αδενοειδών εκβλαστήσεων και των αμυγδαλών.

Η αξιολόγηση του παιδιού για χειρουργείο στις αμυγδαλές και στα κρεατάκια, γίνεται από το ιστορικό που δίνουν οι γονείς, από την κλινική εξέταση που περιλαμβάνει  την ενδοσκόπηση των ρινικών κοιλοτήτων και του  ρινοφάρυγγα (εικόνα 2), την επισκόπηση του στοματοφάρυγγα και των αμυγδαλών και την ωτομικροσκόπηση με τυμπανομετρία.

Εικόνα 2. Ενδοσκοπική εικόνα μεγάλης υπερτροφίας των αδενοειδών.

Η απλή ακτινογραφία μαλακών μορίων του ρινοφάρυγγα (εικόνα 3),  αποφεύγεται.

Εικόνα 3. Μεγάλη υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων.

Οι παρίσθμιες αμυγδαλές αξιολογούνται με την απλή επισκόπηση του στοματοφάρυγγα. (εικόνα 4). Πολλές φορές το μέγεθός τους δεν ταιριάζει με την κλινική εικόνα. Συνεπώς σε ένα παιδί με μεγάλες αμυγδαλές, που δεν έχει κανένα απολύτως αναπνευστικό πρόβλημα, δεν θα συστήσουμε αμυγδαλεκτομή.

Εικόνα 4. Μεγάλη υπερτροφία των αμυγδαλών.

Πότε αφαιρούμε τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια);

1. Σε περιπτώσεις επίμονης ρινικής συμφόρησης με αναπνοή κυρίως από το στόμα, με καθημερινό ροχαλητό και επίμονη ρινική καταρροή, σε συνδυασμό πάντα με ενδοσκοπικά ευρήματα υπερτροφίας των αδενοειδών.
2. Σε περιπτώσεις επίμονης (πέραν των 3- 4 μηνών), παραμονής υγρού στο μέσο αυτί με παρατεινόμενη  βαρηκοΐα αγωγιμότητας (εικόνα 5). Η χειρουργική επέμβαση αφορά στην παροχέτευση του υγρού και στην αφαίρεση των αδενοειδών, που θεωρούνται δεξαμενή αποικιών ιών και μικροβίων.

 Εικόνα 5. Συλλογή υγρού στο μέσο αυτί.

(εκκριτική ωτίτιδα).

3.  Σε συνδυασμό με αμυγδαλεκτομή.

Πότε αφαιρούμε τις αμυγδαλές;

1. Σε περιπτώσεις μεγάλης υπερτροφίας, που προκαλεί επίμονο και έντονο ροχαλητό, συνοδευόμενο από άπνοιες, σε δυσκολία μάσησης σκληρών τροφών και σε εύκολο «λαχάνιασμα» στην καθημερινότητα.
2. Σε στρεπτοκοκκικές κυρίως λοιμώξεις που αριθμούν τα 5 επεισόδια για 2 συνεχόμενα χρόνια, ή τα 7 σε ένα χρόνο.
3. Σε σπάνιες περιπτώσεις υπόνοιας κακοήθειας στην αμυγδαλή.
4. Σε περιπτώσεις περιαμυγδαλικού αποστήματος, με ιστορικό αμυγδαλίτιδων.
5. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα παιδιά που έχουν ένδειξη αδενοτομής και οι αμυγδαλές παρουσιάζουν μέτρια υπερτροφία και δεν κρίνεται σκόπιμο να αφαιρεθούν.

Υπάρχει σημαντική πιθανότητα μετά το χειρουργείο να υπερτραφούν οι αμυγδαλές και να οδηγήσουν το παιδί σε δεύτερη επέμβαση.