Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την πνευμονία

Γράφει ο Αναστάσιος Παλαμίδας, Πνευμονολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Επεμβατικής Πνευμονολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Η πνευμονία είναι η λοίμωξη του αναπνευστικού με την μεγαλύτερη θνητότητα παγκοσμίως, καθώς μόνο το 2019 καταγράφηκαν 2,5 εκατομμύρια θάνατοι λόγω πνευμονίας εκ των οποίων οι 672.000 ήταν παιδιά. Φέτος το 2020 η παγκόσμια ημέρα της πνευμονίας γιορτάζεται όπως κάθε χρόνο στις 12 Νοεμβρίου με μα ιδιαιτερότητα, την πανδημία του COVID 19 που αυξάνει τα περιστατικά αλλά και την θνητότητα της πνευμονίας, κατά περίπου 2 εκατομμύρια και δημιουργεί μεγάλο υγειονομικό φορτίο σε όλες τις χώρες.

Η πνευμονία είναι η λοίμωξη των πνευμόνων. Στους πνεύμονες φυσιολογικά υπάρχουν χώροι με αέρα, όταν αναπνέουμε, που ονομάζονται κυψελίδες. Όταν συμβαίνει λοίμωξη των πνευμόνων οι χώροι αυτοί γεμίζουν με φλεγμονώδεις υλικό, δηλαδή πύον, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να γεμίσουν με αέρα. Με αυτόν τον τρόπο δε λαμβάνει οξυγόνο επαρκώς το αίμα και συνεπώς τα ζωτικά όργανα όπως για παράδειγμα η καρδιά, ο εγκέφαλος, τα νεφρά.

Τα πρώτα συμπτώματά είναι η δύσπνοια, ο πλευριτικός πόνος, ο βήχας, η πυώδης απόχρεμψη, ο πυρετός. Ο ασθενής χρειάζεται να επισκεφθεί ιατρό ο οποίος διαπιστώνει παθολογικούς ήχους στην ακρόαση και η διάγνωση επιβεβαιώνεται με μία απλή ακτινογραφία θώρακος. Στις περισσότερες περιπτώσεις και ανάλογα με τον ασθενή, η αντιμετώπιση έγκειται σε αντιβιωτική αγωγή εκ του στόματος με κλινική και εργαστηριακή παρακολούθηση σε τακτά χρονικά διαστήματα. Πρέπει να αξιολογούμε την πορεία πολύ προσεκτικά, καθώς πολλές επιπλοκές καραδοκούν, που οδηγούν τον ασθενή σε εισαγωγή για ενδοφλέβια αγωγή. Αντιμετώπιση δύσκολων επιπλοκών όπως είναι η υποξυγοναιμική αναπνευστική ανεπάρκεια, η φλεγμονώδης πλευριτική συλλογή, που απαιτούν προσεκτική διαχείριση με χορήγηση οξυγόνου και παροχέτευση των πλευριτικων υγρών, επίσης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν ο ασθενής δεν παρουσιάζει ομαλή πορεία με ύφεση των συμπτωμάτων του.

Τα αιτία της πνευμονίας συνήθως είναι λοιμώδη, δηλαδή μικρόβια εκ των οποίων το κυριότερο είναι ο πνευμονιόκκοκος, ιοί όπως της γρίπης τύπου  Α και Β, ο COVID 19, μύκητες κτλ. Οι ιοί προκαλούν διαφορετικού είδους μορφολογίας πνευμονίες από τα μικρόβια που ονομάζονται άτυπες.

Εκτός της αντιμετώπισης με αντιβιωτικά φάρμακα, για τα οποία πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή να γίνεται λογική χρήση, η πρόληψη πρέπει να διαδραματίζει κύριο ρόλο στην εποχή μας, καθώς γνωρίζουμε πλέον πολλές πληροφορίες για την μεταδοτικότητα της πνευμονίας. Η λοίμωξη κυρίως μεταδίδεται με σταγονίδια μικρού, πολύ μικρού και μεσαίου μεγέθους. Άρα αποστασιοποίηση από ανθρώπους που παρουσιάζουν συμπτώματα, οι οποίοι πρέπει να απομακρύνονται από τις υποχρεώσεις τους, πλύσιμο χεριών, εμβολιασμός για τη γρίπη και τον πνευμονιόκκοκο όπου υπάρχει ένδειξη και αναζήτηση πρώιμα ιατρικής βοήθειας πρέπει να είναι αυτονόητα.

Η Παγκόσμια Ημέρα της Πνευμονίας πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει όλους στην κατεύθυνση της πρόληψης και την τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων από την μια μεριά, αλλά και τους επιστήμονες στην κατεύθυνση της επιστημονικής προσέγγισης και αντιμετώπισης της λοίμωξης των πνευμόνων από την άλλη, ώστε να μειωθούν τα περιστατικά και οι θάνατοι παγκοσμίως στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.