Πιπίλα: Πως θα την κόψει εύκολα;

Γράφει η Κωνσταντοπούλου Ιωάννα, Επιμελήτρια Παιδίατρος Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών

Η χρήση της πιπίλας παρατηρείται σε μεγάλο ποσοστό βρεφών και νηπίων.  Την πιπίλα χρησιμοποιούν περισσότερο τα βρέφη που δεν θηλάζουν ή σταμάτησαν νωρίς την μητρικό θηλασμό. Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρείας προτείνει την διακοπή της πιπίλας έως την ηλικία των 12 μηνών. Όμως τα περισσότερα παιδιά διακόπτουν από μόνα τους την πιπίλα στην ηλικία των 2-4 ετών. Αν η χρήση της παραταθεί μετά την ηλικία των 4-5 ετών μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλα προβλήματα. 

Η χρήση της πιπίλας αποτελεί μία φυσιολογική συνήθεια για τα βρέφη και τα μικρά νήπια γιατί τους χαρίζει ηρεμία και ασφάλεια. Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που υποστηρίζουν ότι ασκεί προστατευτικό ρόλο από το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών (SIDS). 

Οι αρνητικές συνέπειες που συνδέονται με την χρήση της όμως υπερσκελίζουν αυτό το κέρδος. Ούτως ή άλλως ο μητρικός θηλασμός κι όχι η πιπίλα αποτελεί τον ισχυρότερο προστατευτικό παράγοντα κατά του SIDS. Η χρήση της πιπίλας έχει συνδεθεί με επανειλημμένα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας, με λοιμώξεις του αναπνευστικού και του πεπτικού  συστήματος και με μυκητιάσεις της στοματικής κοιλότητας. Η πιπίλα υπονομεύει την επιτυχία του θηλασμού καθώς προκαλεί σύγχυση θηλών κι αναβολή των γευμάτων με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής μητρικού γάλακτος, την ανεπαρκή πρόσληψη βάρους και την πρώιμη διακοπή του θηλασμού. Ειδικά τις πρώτες έξι εβδομάδες που απαιτούνται για την εδραίωση του μητρικού η πιπίλα έχει απόλυτη αντένδειξη. Προκαλεί επίσης διαταραχές στην σύγκλειση των δοντιών όπως πρόσθια ανεωγμένη δήξη και οπίσθια σταυροειδή  σύγκλειση. Βέβαια αν η χρήση της πιπίλας διακοπεί πριν την ηλικία των 3-4 ετών μπορεί τα μόνιμα δόντια να ανατείλουν στις σωστές θέσεις αν όμως καθυστερήσει η διακοπή την πιπίλας θα χρειαστεί ορθοδοντική παρέμβαση. Ακόμη η πιπίλα έχει ενοχοποιηθεί για καθυστέρηση της ομιλίας διότι μειώνεται το ενδιαφέρον του παιδιού για δραστηριότητες που απαιτούν την ενεργό συμμετοχή κι αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά. 

Φυσιολογικά τα περισσότερα παιδιά αποβάλουν την συνήθεια της πιπίλας από μόνα τους γύρω στην ηλικία των 3 ετών. Αν η χρήση της παραταθεί μέχρι την ηλικία των 4-5 ετών είναι η διακοπή δυσχερέστερη αλλά και οι ορθοδοντικές επιπτώσεις και οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη του λόγου σοβαρότερες. Αν το παιδί δυσκολεύεται να αποχωριστεί την πιπίλα μετά την ηλικία των 3 ετών πρέπει να ρωτηθούν οι γονείς για την ύπαρξη πιθανών στρεσογόνων παραγόντων στο οικογενειακό περιβάλλον. Εφόσον δεν υφίστανται τέτοιοι παράγοντες ο παιδίατρος μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κατάργηση της πιπίλας συμβουλεύοντας τόσο τους γονείς όσο και το παιδί εφόσον η ηλικία του το επιτρέπει. 

Μόνο για τον ύπνο

Καλό είναι οι γονείς ήδη από την ηλικία των δύο ετών ή και νωρίτερα να προσφέρουν την πιπίλα μόνο για την επέλευση του ύπνου και να την απομακρύνουν κατά την διάρκεια της ημέρας. 

Διάβασμα βιβλίων 

Υπάρχουν πολλά βιβλία με γλαφυρή εικονογράφηση που αναφέρονται στην διακοπή της πιπίλας. Τα παιδιά εύκολα ταυτίζονται με τους ήρωες και ακολουθούν το παράδειγμά τους.

Μεταβατικό αντικείμενο 

Μία κουβερτούλα ή ένα λούτρινο ζωάκι μπορεί να χαρίσουν ανακούφιση και ασφάλεια στο παιδί κατά τη διάρκεια των καθημερινών εντάσεων μαζί με μια ζέστη  μητρική αγκαλιά.

Η νεράιδα της πιπίλας

Το παιδί θα αποδεχτεί ευκολότερα τον απομάκρυνση της πιπίλας αν ξέρει ότι η νεράιδα της πιπίλας ή μια γατούλα ή ένα σκυλάκι την πήραν για να την προσφέρουν σε μικρότερα παιδάκια ή ζωάκια που την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Έτσι θα νιώσει ότι συμμετέχει σε μια γενναιόδωρη κι ευεργετική πράξη.

Προσωπικό ημερολόγιο

Η τήρηση ενός προσωπικού ημερολογίου όπου με σφραγίδες ή αυτοκόλλητα επιβραβεύεται καθημερινά η αποφυγή της πιπίλας, βοηθά  το παιδί να συνεχίσει την προσπάθεια του.

Ενημέρωση του παιδιού από τον παιδίατρο 

Με απλά λόγια και εικόνες μπορεί ο παιδίατρος να ενημερώσει τα μεγαλύτερα παιδιά για τις δυσάρεστες συνέπειες που μπορεί να έχει η χρήση της πιπίλας στα δόντια και στο χαμόγελό του. 

Συμπερασματικά η διακοπή της πιπίλας είναι εύκολη αλλά σχεδόν πάντα χρειάζεται τη συγκατάθεση του παιδιού που με έξυπνους ελιγμούς και την συμπαράσταση του γονέα θα αναδειχθεί νικητής στην αναμέτρησή του με αυτήν την προσωρινή «απόλαυση» της βρεφικής και πρώτης παιδικής ηλικίας.