Παιδική Παχυσαρκία: Η σύγχρονη ασθένεια που μαστίζει παιδιά και εφήβους

Γράφει ο Δρ. Δημήτρης Παπαδημητρίου, Παιδοενδοκρινολόγος,  Διευθυντής του Τμήματος Παιδιατρικής – Εφηβικής Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών

Η εξεσημασμένη συσσώρευση σωματικού λίπους στα παιδιά οδηγεί σε παιδική παχυσαρκία. Σε σχέση με τα λεπτόσωμα, τα παχύσαρκα παιδιά έχουν διπλάσιο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες.

Η επίπτωση της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία συνεχίζει να αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, παίρνοντας πλέον διαστάσεις πανδημίας. Το ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών διπλασιάστηκε στις ΗΠΑ μέσα σε 20 χρόνια ενώ η ίδια τάση παρατηρείται στις περισσότερες χώρες με την παιδική παχυσαρκία να κυμαίνεται μεταξύ 4% και 15%. Δύο με τρεις φορές περισσότερα παιδιά είναι υπέρβαρα, αναδεικνύοντας πλέον την παιδική παχυσαρκία στη νέα παγκόσμια απειλή της δημόσιας υγείας. Αν τα παιδιά μας συνεχίσουν να αυξάνουν το βάρος τους με τους σημερινούς ρυθμούς, πολύ σύντομα η παιδική παχυσαρκία θα αποτελεί την 1η αιτία θανάτου που είναι δυνατόν να προληφθεί, με το κάπνισμα να περνάει πλέον σε 2η μοίρα ενώ η Ελλάδα δυστυχώς φαίνεται ότι διεκδικεί με αξιώσεις την 1η θέση στο «παγκόσμιο πρωτάθλημα υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών».

Η καθιστική ζωή και η κατανάλωση «ενεργειακά  πυκνών» τροφών και αναψυκτικών, και όχι τα καθαρά ενδοκρινολογικά ή γενετικά αίτια, είναι οι κύριοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, που σε συνδυασμό με τη γενετική προδιάθεση του ανθρώπου να αποθηκεύει λίπος, οδηγούν στην διαρκή αύξηση της παχυσαρκίας ήδη από την πρώτη παιδική ηλικία.

Τα παχύσαρκα παιδιά έχουν υψηλό κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες. Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για αυξημένη νοσηρότητα στην ενήλικο ζωή. Χωρίς την κατάλληλη παρέμβαση είναι βέβαιο ότι η νοσηρότητα αυτή θα μετακομίσει στην εφηβική και παιδική ηλικία. Ήδη υπάρχουν ισχυρά επιδημιολογικά δεδομένα για την εμφάνιση όλο και σε μικρότερες ηλικίες του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Άλλες σοβαρές επιπλοκές της παιδικής παχυσαρκίας είναι το μεταβολικό σύνδρομο, η καρδιαγγειακή νόσος, η υπέρταση, η υπερανδρογοναιμία, ορθοπαιδικά προβλήματα, δερματολογικές και νευρολογικές εκδηλώσεις, λιπώδης διήθηση του ήπατος και χολολιθίαση, καθώς και επιπλοκές από το αναπνευστικό σύστημα.

Η παιδική παχυσαρκία και γενικότερα τα διατροφικά προβλήματα που αυξάνουν το παιδικό βάρος, αποτελούν ένα πολύπλευρο πρόβλημα και η αντιμετώπιση τους απαιτεί την συνεργασία και παράλληλη δράση παιδοενδοκρινολόγου, ειδικευμένου παιδιάτρου, κλινικού διαιτολόγου και ψυχολόγου.

Στόχος της ομάδας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών είναι η αιτιολογική διερεύνηση, η ανίχνευση και αντιμετώπιση πιθανών επιπτώσεων του αυξημένου παιδικού βάρους και ο σχεδιασμός μιας συνολικής θεραπευτικής παρέμβασης και παρακολούθησης του παχύσαρκου παιδιού και εφήβου, δίνοντάς του «έξυπνα» κίνητρα, να αλλάξει τρόπο ζωής.

Με τον τρόπο αυτό το παχύσαρκο παιδί και έφηβος έχουν πλήρη εκτίμηση του προβλήματος από ειδικευμένο παιδοενδοκρινολόγο, σχεδιασμό για την αντιμετώπισή του, και κυρίως αποτέλεσμα.