Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα GLP-1 φάρμακα: Δράση, Οφέλη και Κίνδυνοι

Γράφει ο Νικόλαος Κάντζος, Παθολόγος, Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής, Ιατρικό Περιστερίου

Η παχυσαρκία εξελίσσεται σε μία από τις σοβαρότερες παγκόσμιες επιδημίες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, έως το 2035 πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο. Στην Ελλάδα, είμαστε δυστυχώς πρωτοπόροι στην παιδική παχυσαρκία, ενώ σχεδόν 4 στους 10 ενήλικες είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Τα τελευταία χρόνια, μια νέα κατηγορία φαρμάκων έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία της παχυσαρκίας και του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2: τα ανάλογα GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1).

Τι είναι τα GLP-1 φάρμακα;

Τα GLP-1 είναι ορμόνες που παράγονται φυσικά στον οργανισμό μας μετά από κάθε γεύμα και ανήκουν στην οικογένεια των ινκρετινών. Τα φαρμακευτικά ανάλογα αυτών των ορμονών μιμούνται τη δράση τους και προσφέρουν πολλαπλά οφέλη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία.

Πώς δρουν τα GLP-1 φάρμακα στον οργανισμό;

Τα φάρμακα GLP-1 δρουν με τέσσερις κύριους μηχανισμούς:

1. Αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης, μόνο όταν το σάκχαρο είναι αυξημένο (ασφαλής δράση).
2. Μείωση της γλυκαγόνης, που είναι η ορμόνη που αυξάνει το σάκχαρο.
3. Επιβράδυνση της γαστρικής κένωσης, με αποτέλεσμα να νιώθουμε χορτασμένοι για περισσότερη ώρα.
4. Καταστολή της όρεξης, μέσω επίδρασης στον εγκέφαλο, μειώνοντας την πρόσληψη τροφής.

Ποια είναι τα οφέλη των GLP-1 φαρμάκων;

• Σημαντική απώλεια βάρους: Μέχρι και 20% του αρχικού σωματικού βάρους, συγκρίσιμη με τη βαριατρική χειρουργική.
• Ρύθμιση του σακχάρου: Μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) έως και 2%.
• Καρδιοπροστασία: Προστατεύουν την καρδιά, όπως έχει αποδειχθεί από μελέτες (LEADER, REWIND, SUSTAIN-6).
• Νεφροπροστασία: Μειώνουν τον κίνδυνο επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας.
• Μειώνουν την εμφάνιση ορισμένων καρκίνων.
• Μειώνουν την πιθανότητα καρδιαγγειακού θανάτου.
• Μειώνουν τις εξάρσεις αυτοάνοσων νοσημάτων , όπως η ρευματοειδής αρθρίτις.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα ή οι πιθανές παρενέργειες;

Παρότι αποτελεσματικά, τα GLP-1 φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν:

• Ναυτία, έμετο, διάρροια, τυμπανισμό
• Σπανιότατα, παγκρεατίτιδα
• Προσοχή σε ασθενείς με αμφιβληστροειδοπάθεια

Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν ξεκινήσετε θεραπεία με GLP-1 φάρμακα;

• Η χρήση τους πρέπει να γίνεται υπό ιατρική παρακολούθηση.
• Δεν είναι φάρμακα «για δίαιτα» – ενδείκνυνται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 ή παχυσαρκία με συνοδά προβλήματα υγείας.
• Η σωστή διατροφή και η άσκηση είναι απαραίτητες για μακροχρόνιο αποτέλεσμα.

Ποιοι δεν πρέπει να τα λαμβάνουν;

• Άτομα με προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς.
• Όσοι έχουν σοβαρές παθήσεις του πεπτικού, όπως γαστροπάρεση.