Νέο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης για τον ακριβή εντοπισμό όζων του πνεύμονα

Αναστάσιος Παλαμίδας, Πνευμονολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Επεμβατικής Πνευμονολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μία από τις πιο δύσκολα διαχειρίσιμες κακοήθειες παγκοσμίως, καθώς αποτελεί την πρώτη και κυριότερη αιτία θανάτου από κακοήθεια στην Ευρώπη. Εάν ο καρκίνος διαγνωσθεί από τα συμπτώματα που δημιουργεί στον ασθενή, είναι συνήθως σε προχωρημένα στάδια, κάτι που καθιστά την αντιμετώπισή του εξαιρετικά μη αποτελεσματική.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου του πνεύμονα γίνεται σε ανθρώπους χωρίς συμπτώματα, με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα η ηλικία και το κάπνισμα, και μπορεί να διαγνώσει την κακοήθεια σε πολύ πρώιμο στάδιο, οπότε η θεραπεία θα έχει σαφώς καλύτερα αποτελέσματα.

Η κυριότερη εξέταση είναι η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης ακτινοβολίας, η οποία ανιχνεύει πρώιμες βλάβες στον πνεύμονα. Η συχνότερη μορφή με την οποία εμφανίζονται αυτές οι πρώιμες αλλοιώσεις είναι οι όζοι. Όλοι οι όζοι, όμως, δεν είναι κακοήθεις. Για να χαραχθεί ένα θεραπευτικό πλάνο, πρέπει τα ευρήματα να ταυτοποιηθούν ιστολογικά, δηλαδή να ληφθεί βιοψία. Η βρογχοσκόπηση είναι η εξέταση που χρησιμοποιείται για τη λήψη του βιοπτικού υλικού.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους όζους είναι δύσκολα εντοπίσιμοι, καθώς είναι μικροί και συνήθως βρίσκονται στην περιφέρεια. Για να ληφθεί η βιοψία, λοιπόν, χρειάζεται να χαραχθεί ένα μονοπάτι μέσα στους βρόγχους, το οποίο θα καθοδηγεί τον βρογχοσκόπο στη σωστή θέση. Γι’ αυτό ο Όμιλος του Ιατρικού προμηθεύτηκε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης (AI Synapse Fujifilm), το οποίο δίνει πληροφορίες για το πού βρίσκεται ο όζος και πώς μπορούμε να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο με το βρογχοσκόπιο.

Η εντόπιση του όζου ολοκληρώνεται και με άλλα συστήματα, όπως ο απομακρυσμένος ενδοβρογχικός υπέρηχος, καθώς και η σημείωση της βλάβης στην ακτινοσκόπηση με τελευταίας τεχνολογίας αξονικό τομογράφο Cone Beam CT, στον ειδικό χώρο υψηλής τεχνολογίας του υβριδικού χειρουργείου. Με αυτόν τον τρόπο, λαμβάνονται βιοψίες ακόμη και από πολύ μικρούς όζους με ασφάλεια, ενώ μπορεί να επισημανθεί αυτή η μικρή βλάβη με ειδικό υλικό, ώστε να είναι ευκρινής στον χειρουργό.

Έτσι, ολοκληρώνεται ο έλεγχος των όζων που ανευρίσκονται κατά την αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης και, εάν ταυτοποιηθεί καρκινική βλάβη, ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο για να γίνει η εξαίρεσή της. Οι όζοι δύνανται να αφαιρεθούν τμηματικά, με πολύ μικρή απώλεια πνευμονικού ιστού, ρομποτικά ή θωρακοσκοπικά, με μεθόδους δηλαδή που επιτρέπουν μικρότερο χρόνο ανάρρωσης και νοσηλείας στο νοσοκομείο, καθώς και λιγότερες επιπλοκές.