Διάσειση: Η σωστή αντιμετώπιση σε παιδιά και εφήβους

Με την επιστημονική επιμέλεια του Ηλία Ζιάζιου, Παιδίατρου, Επιμελητή Α΄ της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής, Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών

Τι είναι η Διάσειση;

Η διάσειση αποτελεί μία εγκεφαλική βλάβη που πιθανόν να έχει προκληθεί από κάποιο βίαιο τράνταγμα / χτύπημα στο κεφάλι ή το σώμα, με αποτέλεσμα να κάνει τον εγκέφαλο να μετακινηθεί γρήγορα μπρος-πίσω μέσα στο κρανίο. Η διάσειση δε συνοδεύεται, απαραίτητα, από μία λιποθυμία και υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που ακόμη και ένα φαινομενικά ήπιο χτύπημα στο κεφάλι μπορεί να έχει σοβαρότερες συνέπειες σε σχέση με την αρχική εικόνα του ασθενή.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα συμπτώματα της διάσεισης, συνήθως, υποχωρούν σε διάστημα δύο έως τριών εβδομάδων. Εάν τα συμπτώματα επιμείνουν για περισσότερο από αυτό το χρονικό διάστημα, η διάσειση έχει εξελιχθεί σε αυτό που ονομάζουν σύνδρομο μετά τη διάσειση (PCS) και επιβάλλεται η επίσκεψη σε έναν ειδικό.

Διάσειση σε παιδιά & εφήβους

Η διάσειση δεν αποτελεί προνόμιο των «μεγάλων» και μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε παιδί ή έφηβο. Συνήθεις αιτίες τραυματισμού είναι οι εξής:

• Τραυματισμός από αθλητικές δραστηριότητες, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ κ.α.

• Ατύχημα με μοτοσυκλέτα.

• Πτώση.

• Όταν κάποιος χτυπήσει το κεφάλι του παιδιού ή ένα κινούμενο αντικείμενο το χτυπήσει στο κεφάλι.

Συνήθως, όταν τα παιδιά και οι έφηβοι υποφέρουν από μία διάσειση, η διαδικασία της επούλωσης διαρκεί περισσότερο από ότι συνήθως συμβαίνει στους ενήλικες, μιας και ο εγκέφαλός τους βρίσκεται σε διαδικασία ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό, κατά την περίοδο της ανάρρωσης, το παιδί να βρίσκεται σε ένα περιβάλλον χωρίς στρες με άφθονη ξεκούραση και ύπνο.

Συμπτώματα

Μία διάσειση - είτε σχετίζεται με τον αθλητισμό είτε όχι - ενέχει δυνητικούς κινδύνους για τα παιδιά και τους εφήβους, εάν δεν λάβουν άμεσα την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει τα σημάδια και τα συμπτώματα μίας διάσεισης και ότι δεν φοβάται να ενημερώσει έναν ενήλικα εάν έχει κάποιο σύμπτωμα από αυτά.

Συνήθη συμπτώματα διάσεισης

• Πονοκέφαλος ή «πίεση στο κεφάλι»

• Τάση για έμετο ή έμετος

• Διαταραχή στην ισορροπία ή ζάλη

• Διπλωπία ή θολή όραση

• Ευαισθησία στο φως ή στους ήχους

• Σύγχιση

• Αίσθηση νωθρότητας ή αυξημένη κόπωσης από τη συνηθισμένη

• Δυσκολία στη συγκέντρωση ή διαταραχή μνήμης

Συμπτώματα που χρήζουν άμεσης ιατρικής βοήθειας

• Διαταραχή ομιλίας 

• Δυσκολία αφύπνισης

• Κρίσεις ή σπασμοί

• Αδυναμία σε μία πλευρά του σώματος

Αντιμετώπιση

Σε περίπτωση που υπάρχει υποψία διάσεισης, καλέστε αμέσως το γιατρό σας ή μεταφέρετε το παιδί σας στα Επείγοντα Περιστατικά. Είναι σημαντικό να επιβεβαιώσετε ότι δε συντρέχει κάποιος λόγος ανησυχίας, ακόμη και στην περίπτωση που ο τραυματισμός του παιδιού σας μοιάζει επιπόλαιος και δε συνοδεύεται από λιποθυμικό σοκ.

Διάγνωση

Η διάγνωση περιλαμβάνει:

• νευρολογική εξέταση
• αξιολόγηση μνήμης
• εξέταση λειτουργίας εγκεφάλου και
• σωματική ισορροπία

Ανάλογα με την αξιολόγηση που θα προκύψει συνίσταται μαγνητική και αξονική τομογραφία κεφαλής.  Στην περίπτωση που τα συμπτώματα είναι σοβαρά και δεν υπάρχει η αναμενόμενη βελτίωση, οι νευρο-ψυxoλογικές εξετάσεις κρίνονται απαραίτητες. Αυτές οι εξετάσεις θα σας βοηθήσουν να ανακαλύψετε ποια μέρη του εγκεφάλου έχουν επηρεαστεί περισσότερο και αν κρίνεται αναγκαία κάποια επιπλέον αποκατάσταση.   

Θεραπεία

Η ανάρρωση πρέπει να γίνει αβίαστα, δίχως να καταπονούνται το σώμα και το μυαλό, επομένως, απαγορεύονται άσκηση, κοπιώδεις φυσικές δραστηριότητες, βιντεοπαιχνίδια, TV, χρήση κινητών και κομπιούτερ, δυνατή μουσική και διάβασμα.

Μερικές από τις παραπάνω απαγορεύσεις ίσως δυσαρεστήσουν το παιδί σας για αυτό είναι απαραίτητο να μιλήσετε στο παιδί σας για τα συμπτώματα, για τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στον οργανισμό του, αν δεν δοθεί η απαραίτητη προσοχή,  και να του υπενθυμίσετε ότι θα επανέλθει σύντομα στις αγαπημένες συνήθειές του μόλις τα συμπτώματα ξεπεραστούν. Εάν το παιδί σας επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες πριν η ανάρρωση του ολοκληρωθεί, οποιοδήποτε επιπλέον χτύπημα μπορεί να αποβεί μοιραίο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, κάτι ανάλογο μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας, μόνιμες σωματικές και διανοητικές διαταραχές ή ακόμη και θάνατο (σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις).   

Αν το παιδί σας έχει πάθει ήδη μία διάσειση στο παρελθόν, οι πιθανότητες να πάθει ακόμη μία, κατά την περίοδο της εφηβείας, είναι πολύ μεγάλες. Ενημερώστε το γυμναστή του σχολείου ή τον προπονητή του (αν ασχολείται με κάποιο άθλημα) για το γεγονός ότι το παιδί σας έχει υποστεί μία διάσειση στο παρελθόν και συμβουλευτείτε τον για τα αθλήματα ή τις δραστηριότητες με τις οποίες θα μπορούσε το παιδί σας να ασχοληθεί χωρίς κίνδυνο.