Με τον όρο ανεύρυσμα περιγράφεται η μη αναστρέψιμη διάταση μίας αρτηρίας κατά τουλάχιστον 50% πάνω από τη φυσιολογική διάμετρό της, αλλά και η δημιουργία ενός «εξογκώματος» (διόγκωση) σε κάποιο σημείο της, εξαιτίας εξασθένησης του τοιχώματός της.

Αίτια ανευρύσματος

Αν και σήμερα υπάρχει κλινική εμπειρία πολλών ετών και έχουν γίνει πολλές επιστημονικές μελέτες, η ακριβής αιτιολογία και η παθογένεση των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων παραμένουν ασαφείς.

Πολλές μελέτες αποδεικνύουν την άμεση σχέση καπνίσματος και υπέρτασης με το ανεύρυσμα, ενώ υπάρχουν και εργασίες που συμπεριλαμβάνουν το ρόλο των γενετικών παραγόντων, όπως συμβαίνει στο σύνδρομο των πολυκυστικών νεφρών, το σύνδρομο Ehlers-Danlos τύπου IV, το σύνδρομο Marfan και τη νευρινωμάτωση τύπου 1.

Συμπτώματα ανευρύσματος

Τα ανευρύσματα σπανίως προκαλούν συμπτώματα, εκτός κι αν είναι πολύ μεγάλα. Συνήθως εντοπίζονται τυχαία στη διάρκεια εξέτασης (λ.χ. υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία) για άλλα νοσήματα ή όταν δημιουργήσουν επιπλοκές.

Ο ξαφνικός και έντονος πονοκέφαλος είναι το βασικότερο σύμπτωμα της ρήξης ανευρύσματος. Άλλες συχνές ενδείξεις είναι οι εξής:

• ναυτία και η τάση προς έμετο,
• δυσκαμψία στον αυχένα
• έντονη αυχεναλγία
• ευαισθησία στο φως,
• επιληπτική κρίση,
• βλεφαρόπτωση,
• απώλεια των αισθήσεων,
• σύγχυση
• κώμα.

Διάγνωση ανευρύσματος

Η διάγνωση των ενδοκράνιων ανευρυσμάτων γίνεται με τη βοήθεια της Αξονικής τομογραφίας, της τρισδιάστατης Αξονικής αγγειογραφίας, της Μαγνητικής τομογραφίας, της Μαγνητικής αγγειογραφίας, της Ψηφιακής αφαιρετικής αγγειογραφίας καθώς και το συνδυασμό αυτών.

Θεραπεία ραγέντων ανευρυσμάτων

Στην περίπτωση των ασθενών μετά από αιφνίδια ρήξη ανευρύσματος, η χειρουργική παρέμβαση δεν ακολουθεί τους τυπικούς κανόνες αντιμετώπισης των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων.

Λόγω της υψηλής συχνότητας επαναιμορραγίας (22%), επιβάλλεται η ανακούφιση της ενδοκρανίου υπερτάσεως δια της μερικής ή πλήρους αφαιρέσεως του αιματώματος και οπωσδήποτε η επιτυχής απολίνωση του ανευρύσματος.

Ανάλογα με τον τύπο του ανευρύσματος και τον ασθενή, τα ραγέντα ανευρύσματα αντιμετωπίζονται με μια ή και με συνδυασμό των παρακάτω μεθόδων:

• Μικροχειρουργικός αποκλεισμός του ανευρύσματος
• Ενδαγγειακός αποκλεισμός του ανευρύσματος με σπειράματα

Θεραπεία μη ραγέντων ανευρυσμάτων

Η κατάλληλη θεραπεία μη ραγέντων ανευρυσμάτων καθορίζεται από τον ιατρό συνυπολογίζοντας διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενή, το μέγεθος του ανευρύσματος, τα συμπτώματα, η ανοχή του ασθενή σε συγκεκριμένες θεραπείες και επεμβάσεις και φυσικά η άποψή του.

Η απόφαση πρέπει να λαμβάνεται ανάλογα με την πιθανότητα ρήξης του ανευρύσματος. Ο χειρουργός θα πρέπει να έχει την ικανότητα και την εμπειρία να προσφέρει στον ασθενή μικρότερο ποσοστό επιπλοκών από την πιθανότητα της ρήξης που έχει η φυσική πορεία της νόσου.

Οι θεραπευτικές επιλογές για ένα μη ραγέν ανεύρυσμα μπορεί να περιλαμβάνουν μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες:

• Μικροχειρουργικός αποκλεισμός του ανευρύσματος με
• Ενδαγγειακός αποκλεισμός του ανευρύσματος με σπειράματα
• Απολίνωση της αρτηρίας και παράκαμψη
• Εκτροπή της ροής αίματος

Μετά το μετεγχειρητικό έλεγχο, με αξονική τομογραφία, ο ασθενής επιστρέφει στο θάλαμό του εντός της κλινικής και την 7η μετεγχειρητική ημέρα, μετά την κοπή των ραμμάτων, λαμβάνει εξιτήριο.

Έλεγχος στο γενικό πληθυσμό για ανεύρισμα

Τα πιθανά οφέλη από τον έλεγχο του γενικού πληθυσμού για ασυμπτωματικά ανευρύσματα ενδοκράνιας κυκλοφορίας δεν έχουν ακόμη ποσοτικοποιηθεί.

Ο μόνος δικαιολογημένος έλεγχος που προτείνεται είναι σε συγγενείς πρώτου βαθμού, σε οικογένειες με δύο ή περισσότερα περιστατικά σε ηλικία 20-50 ετών.