Όγκοι Θωρακικού Τοιχώματος ( Όγκοι Θ.Τ. )

Γράφει ο Τζαμπραήλ Νταχάμπρε, Θωρακοχειρουργός, Διευθυντής Θωρακοχειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
 

Η ενασχόληση με τους όγκους του θωρακικού τοιχώματος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς στους όγκους αυτούς συμπεριλαμβάνονται όγκοι διαφόρων ιστολογικών τύπων, που έχουν διαφορετική προέλευση,  συμπεριφορά, τρόπο αντιμετώπισης και πρόγνωσης.

Αποτελούν το 0.04% του συνόλου των όγκων του ανθρωπίνου σώματος, και το 5% των όγκων του θώρακα. Οι όγκοι του Θ.Τ χωρίζονται σε κακοήθεις και καλοήθεις, με αναλογία 1:1. 

Παρά το ότι έχουν περάσει πάνω από εκατό χρόνια από την διενέργεια της πρώτης επέμβασης για αφαίρεση όγκου Θωρακικού τοιχώματος, η  ριζική εκτομή, κυρίως των κακοήθων όγκων, και η αποκατάσταση του ελλείμματος που προκύπτει, παραμένουν πρόκληση για τον χειρουργό, και πολλές φορές είναι απαραίτητη η συνεργασία ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, τόσο για την επιλογή της καλύτερης θεραπευτικής παρέμβασης, όσο και για την διενέργεια της απαραίτητης χειρουργικής επέμβασης.

Οι κακοήθεις όγκοι χωρίζονται σε πρωτοπαθείς, δευτεροπαθείς, δηλαδή η πρωτοπαθής εστία είναι εκτός του θωρακικού κλωβού, και η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει τους κακοήθεις όγκους των οργάνων που περικλείονται στο θωρακικό κλωβό, και επεκτείνονται διηθητικά προς το θωρακικό τοίχωμα.

Οι κακοήθεις όγκοι σε ποσοστό 55% προέρχονται από τον οστέινο σκελετό ( 85% από τις πλευρές, και 15% από το στέρνο ), ενώ το 45% προέρχεται από τα μαλακά μόρια. Οι όγκοι της ωμοπλάτης και της κλείδας είναι πολύ σπάνιοι. 

Η πλειονότητα των όγκων του Θ.Τ αντιμετωπίζονται χειρουργικά, και όταν πρόκειται για κακοήθη όγκο, η εκτομή πρέπει να είναι ευρεία, με καθαρά όρια εκτομής, και όταν το έλλειμμα είναι μεγαλύτερο των 5-6 εκ., τότε απαραίτητη είναι η αποκατάσταση του ελλείμματος με κάποιο μόσχευμα. Είναι σημαντικό, μάλλον και επιβεβλημένο, να διενεργηθεί ιστολογική βιοψία, πριν από οποιονδήποτε θεραπευτικό χειρισμό, προκειμένου να ληφθεί η απόφαση για το είδος της θεραπείας. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι δε θεραπεύονται όλοι οι όγκοι  του Θ.Τ. με χειρουργική επέμβαση. Μερικοί κακοήθεις όγκοι θεραπεύονται με χημειοθεραπεία με ή χωρίς ακτινοθεραπεία και ακολουθεί η χειρουργική επέμβαση. Η αντιμετώπιση  των μεταστατικών όγκων του Θ.Τ. χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, υπό την έννοια ότι η πρωτοπαθής βλάβη είναι υπό πλήρη έλεγχο, δεν υπάρχει άλλη μεταστατική νόσος σε άλλα ζωτικά όργανα, και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με άλλο τρόπο. 

Όταν το έλλειμμα του ΘΤ είναι πάνω από 5-6 εκατοστά, και δεν καλύπτεται από την ωμοπλάτη ή όταν πρόκειται για μεγάλο έλλειμμα, ολικού πάχους, τότε επιβάλλεται η χρήση μοσχεύματος. Η αποκατάσταση είναι απολύτως απαραίτητη γιατί χρειάζεται να υπάρχει σκληρότητα και, σε ορισμένες περιοχές, πλήρης ακαμψία του Θ.Τ., και συγχρόνως να επιτρέπει τις αναπνευστικές κινήσεις. Είναι απαραίτητο το μόσχευμα για την προστασία των ενδοθωρακικών οργάνων, που συγχρόνως αποτρέπει την δημιουργία κήλης, τη μείωση του χώρου των θωρακικών κοιλοτήτων, την παράδοξη αναπνοή, και τέλος εξασφαλίζει το τελικό επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα. 

Υπάρχουν πολλών ειδών μοσχεύματα. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τα συνθετικά μοσχεύματα, απορροφήσιμα και μη και η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα βιολογικά μοσχεύματα όπως τα μυϊκά, τα οστικά, αυτομοσχεύματα,, και τα πτωματικά όμοιο ή ετερομοσχεύματα.

Τα χαρακτηριστικά που πρέπει να πληρούν τα συνθετικά μοσχεύματα σύμφωνα με τον Leroux και τον Shana είναι να έχουν την απαραίτητη ακαμψία, να είναι αδρανή, να ενσωματώνονται εύκολα, να προσαρμόζονται εύκολα  στην περιοχή του ελλείμματος, να έχουν ικανοποιητική αντοχή στην τάση, να είναι ακτινοδιαπερατά, ούτως ώστε να είναι ευχερής η  παρακολούθηση της τοπικής υποτροπής. Επίσης να μη προκαλούν φλεγμονώδη αντίδραση, ούτε να διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα, να μη είναι απαραίτητη η αφαίρεσή τους σε περίπτωση μόλυνσης, να μη διαβρώνουν παρακείμενους ιστούς, να μη καταστρέφονται με την πάροδο του χρόνου, να μη είναι ακριβό το κόστος αγοράς τους και να διατίθενται σε μεγάλες διαστάσεις.

Η επιλογή του είδους του μοσχεύματος εξαρτάται από την έκταση του ελλείμματος, την εμπειρία και την προτίμηση του χειρουργού, την ηλικία του ασθενούς, την περιοχή του ελλείμματος, το κόστος του μοσχεύματος, και τις τοπικές συνθήκες, αν υπάρχει μόλυνση ή όχι.

Μετά από αυτή την σύντομη αναφορά στους όγκους του θωρακικού τοιχώματος και τον τρόπο αντιμετώπισής τους, σαν συμπέρασμα θα μπορούσε να πει κάνεις ότι πρόκειται για μία ομάδα όγκων διαφορετικής προέλευσης, πρόγνωσης, και διαφορετικού τρόπου αντιμετώπισης. Τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται χειρουργικά από έμπειρο Θωρακοχειρουργό, πλαισιωμένο από ομάδα ιατρών, διαφόρων ειδικοτήτων, προκειμένου να πραγματοποιεί την πλέον ενδεδειγμένη θεραπεία, προτιμότερο σε καλά οργανωμένο κέντρο που να παρέχει τα απαιτούμενα υλικά, να διαθέτει το έμπειρο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.