Κιρσοκήλη στην παιδική ηλικία: πότε χειρουργείται;

Γράφει ο Νικόλαος Μπαλτογιάννης, Χειρουργός Παίδων, Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής, Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών

Η κιρσοκήλη είναι ύπουλη νόσος γιατί δεν δίνει πάντα πρώιμα συμπτώματα. Αποτελεί αρκετά συχνή πάθηση αλλά ευτυχώς αναστρέψιμη αιτία ανδρικής υπογονιμότητας. Η συχνότητα της σε παιδιά 10 ετών είναι 6% και 15% περίπου σε παιδιά 13 ετών. Σε πάνω από το 90% εντοπίζεται αριστερά και αυτό οφείλεται σε ανατομικούς λόγους.

Κιρσοκήλη είναι η διάταση του φλεβικού δικτύου που αποχετεύει το αίμα από τους όρχεις. Πρόκειται δηλαδή για μια φλεβική ανεπάρκεια, όπως οι κιρσοί στα πόδια, δηλαδή μια δυσλειτουργία των φλεβών στο όσχεο με συνέπεια την μη διοχέτευσή του αίματος από την περιοχή αυτή προς την κεντρική κυκλοφορία. Αποτέλεσμα είναι η αδυναμία εισόδου ικανής ποσότητας αρτηριακού αίματος στον όρχι, λόγω του ότι το φλεβικό αίμα μένει στάσιμο και λιμνάζει μέσα σε αυτόν, δημιουργώντας έτσι κακές συνθήκες για την ωρίμανση των σπερματοζωαρίων.

Συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία από τον παιδίατρο του ή το ίδιο το παιδί. Τα συνηθισμένα συμπτώματα είναι το αίσθημα βάρους στους όρχεις και ο ήπιος πόνος κατά το πέρας της ημέρας. Τα συμπτώματα αυτά φαίνεται να γίνονται εντονότερα στη ζέστη.

Στην ψηλάφηση του όρχεως, δίνεται η εντύπωση μιας μαλακής μάζας, η οποία δεν έχει σαφή όρια. Χαρακτηριστικό είναι ότι η μάζα αυτή μειώνεται, όταν ξαπλώσει ο ασθενής, ενώ μεγαλώνει στην όρθια θέση και στην αύξηση της πίεσης μέσα στην κοιλία (όταν σφίγγουμε την κοιλιά μας, όπως με τη σωματική άσκηση, την ανύψωση βάρους, τις αθλοπαιδιές).

Η επιβεβαίωση της κλινικής διάγνωσης γίνεται με υπερηχογραφικό έλεγχο (έγχρωμο triplex).

Η θεραπεία είναι αποκλειστικά χειρουργική γιατί αποτελεί σαφές αίτιο υπογονιμότητας και στειρότητας στον άνδρα.

Ο Χειρουργός Παίδων θα συστήσει χειρουργική επέμβαση όταν συντρέχουν οι παρακάτω λόγοι:

• Παιδιά, στα οποία τεκμηριωμένα, με υπερηχογραφικό έλεγχο, φαίνεται πως υπάρχει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του όρχεως
• Συνυπάρχουσες ανωμαλίες του όρχεως που επηρεάζουν την γονιμότητα.
• Παθολογικό σπερμιοδιάγραμμα στους μεγάλους έφηβους.
• Αμφοτερόπλευρη ψηλαφητή κιρσοκήλη.
• Συμπτωματολογία

Σκοπός της θεραπείας είναι η διακοπή της κυκλοφορίας των σπερματικών φλεβών. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, από τις οποίες τα καλύτερα αποτελέσματα έχει η μικροχειρουργική. Ωστόσο μελέτες από διάφορα κέντρα που εφαρμόζουν και άλλες τεχνικές (π.χ. λαπαροσκοπική) παρουσιάζουν παρόμοια αποτελέσματα. Στην μικροχειρουργική μέθοδο αναγνωρίζονται καλύτερα τα αγγεία (φλέβες, αρτηρίες και λεμφαγγεία) μειώνοντας έτσι τις υποτροπές στο ελάχιστο. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία και την επόμενη μέρα ο ασθενής εξέρχεται.