Η πρόληψη αθηροσκληρυντικής νόσου καρδιάς - αγγείων είναι προτεραιότητα

Γράφει η Ευγενία Μπέη, Παιδοκαρδιολόγος, Διευθύντρια Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών.

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις, με κύρια αιτία την αθηροσκλήρυνση, αποτελούν μείζον πρόβλημα και κύρια αιτία θανάτου στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Τα πρώιμα στάδια της αθηροσκλήρυνσης, έχουν την έναρξή τους στην παιδική ηλικία, σύμφωνα με διάφορες μελέτες.

Οι παράγοντες κινδύνου που  σχετίζονται με τη δημιουργία πρώιμων αρτηριακών βλαβών στα παιδιά και στους νεαρούς ενήλικες, είναι οι ίδιοι με αυτούς που προκαλούν σοβαρή αγγειακή νόσο στην ενήλικη ζωή. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο αυξημένος Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)>95th εκατοστιαία θέση, η αρτηριακή υπέρταση, τα αυξημένα επίπεδα LDL χοληστερόλης, τα  χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης, ο  σακχαρώδης διαβήτης, το  κάπνισμα.

Η σοβαρότητα της ασυμπτωματικής καρδιαγγειακής νόσου αυξάνει  ανάλογα με τον  αριθμό των παραγόντων κινδύνου από την ηλικία των 2 ετών καθώς και με την σοβαρότητα τους.

Τόσο οι γενετικά καθορισμένες παθήσεις όσο κι οι επίκτητοι παράγοντες που οδηγούν στη δημιουργία αθηροσκλήρυνσης πρέπει να εντοπίζονται εγκαίρως ώστε να προλαμβάνεται η ανάπτυξη αυτής και να διασφαλίζεται η καλή υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος στην ενήλικη ζωή.

Όσον αφορά τη διαταραχή των λιπιδίων, στην κλινική πράξη δυσλιπιδαιμία παρουσιάζεται σε παιδιά παχύσαρκα και με αντίσταση στην ινσουλίνη.

Επιπλέον οι διάφορες γενετικά καθοριζόμενες παθήσεις που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης σχετίζονται με αύξηση των  καρδιαγγειακών παθήσεων και  συμβαμάτων (ισχαιμικά επεισόδια, εγκεφαλικά).

Η έγκαιρη ταυτοποίηση κι έναρξη υπολιπιδαιμικής αγωγής με βάση τις διεθνείς οδηγίες,  ακόμα κι αν δεν επιτυγχάνονται οι   επιθυμητοί  στόχοι, μειώνουν την ανάπτυξη και την πρόοδο της αθηρωματικής νόσου. Όλα τα παιδιά, ακόμα κι αυτά με γενετικά προκαθορισμένες δυσλιπιδαιμίες, πρέπει να ενθαρρύνονται ώστε να ακολουθούν υγιεινοδιαιτητικές συμπεριφορές  που προάγουν την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος.

Παιδιά κι έφηβοι που ακολουθούν μη υγιείς συνήθειες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου στην ενήλικη ζωή.  Έχει καταγραφεί η θετική επιδραση της ενδεδειγμένης υγιεινοδιαιτητικής συμπεριφορας  μέχρι την μέση ηλικία. Οι ασθενείς αυτοί είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ήταν σε μεγαλύτερο ποσοστό ελεύθεροι από καρδιαγγειακά συμβάματα και τελικά είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής.

Τρεις είναι οι παράμετροι της σωστής υγιεινοδιαιτικής συμπεριφοράς στα παιδιά και τους εφήβους, που όσο πιο νωρίς εκπαιδεύονται σε αυτές, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχουν να τους ακολουθούν στην ενήλικη  ζωή τους:

1. Σωματική άσκηση>180 λεπτά την εβδομάδα τουλάχιστον μέτριας έντασης

2. Δίαιτα χαμηλή σε αλάτι, υψηλή σε ολικής άλεσης προϊόντα, φρούτα και λαχανικά.

3. Φυσιολογικός Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) < 85th ποσοστιαία θέση

Οι παραπάνω παράμετροι μέσα από επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως διασφαλίζουν σε σημαντικό βαθμό, αρχής γενόμενης από την παιδική ηλικία, φυσιολογικές τιμές  αρτηριακής πίεσης,  λιπιδίων , γλυκόζης ορού και κατά συνέπεια την  πρόληψη της αθηροσκληρυντικής νόσου και των συνεπειών της από το  καρδιαγγειακό σύστημα  στην ενήλικη ζωή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Is atherosclerosis a pediatric disease? Don P. Wilson, MD, FNLA

2. Cardiovascular Risk Factors in Young Adolescents. Eric M. Hecht, Ana-Ysabel P. Williams, Gary A. Abrams South Med J. 2021; 114(5): 261-265

3. Pediatric Lipid Disorders in Clinical Practice Henry J Rohrs. Jun 27,2019