Ψωρίαση και Διατροφή

Θα μπορούσε η Μεσογειακή Διατροφή να είναι μία πιθανή λύση στη δυσβίωση του γαστρεντερικού μικροβιώματος στους ασθενείς με Ψωρίαση;

Ειρήνη Καπνιάρη, MD, MSc, Δερματολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Ψωρίασης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

H Μεσογειακή Διατροφή έχει συσχετιστεί με χαμηλότερη ενεργότητα της νόσου σε ασθενείς με Ψωρίαση, χωρίς να είναι απολύτως σαφής ο μηχανισμός που εμπλέκεται στη σχέση αυτή. Πρόσφατες μελέτες έχουν καταδείξει το ρόλο της γαστρεντερικής δυσβίωσης στους ασθενείς με ψωρίαση και τη συσχέτιση του με τη φλεγμονή και την ανοσολογική διαταραχή.

Μία πρόσφατη μεταανάλυση κλινικών μελετών έριξε φως και κατέδειξε την παρουσία δυσβίωσης στο μικροβίωμα του γαστρεντερικού σε ασθενείς με Ψωρίαση. Η Μεσογειακή διατροφή από την άλλη φαίνεται να παίζει ένα ευεργετικό ρόλο στο μικροβίωμα του εντέρου. Η μεταβολή αυτή στο μικροβίωμα αποτελεί ένα πιθανό μηχανισμό  συσχέτισης της Μεσογειακής διατροφής με χαμηλότερη σοβαρότητα της ψωρίασης.

Γενικά

Αν και έχουν αναπτυχθεί καινοτόμα μόρια για τη θεραπεία της Ψωρίασης με εξαιρετικά αποτελέσματα, δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί ο ρόλος του τρόπου διαβίωσης (lifestyle) των ασθενών με ψωρίαση. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς συχνά καταφεύγουν σε διαιτητικές αλλαγές σε μία προσπάθεια να ελέγξουν τη νόσο τους.

Ο ρόλος της Μεσογειακής Διατροφής

Η Μεσογειακή Διατροφή έχει αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια και για τον αντιφλεγμονώδη της ρόλο. Επικεντρώνεται στην κατανάλωση αντιοξειδωτικών τροφίμων, όπως τα λαχανικά, το ελαιόλαδο και τα όσπρια ενώ περιορίζει την χρήση κρέατος και ζωικού λίπους.

Η κατανάλωση Μεσογειακής Διατροφής έχει ακόμα συσχετιστεί με καρδιομεταβολική υγεία και επιβράδυνση της έκπτωσης των γνωσιακών λειτουργιών. Μελέτες σε ασθενείς με Ψωρίαση κατά πλάκας καταδεικνύουν την ευεργετική της δράση στη μείωση της βαρύτητας της ψωριασικής νόσου. Συγκεκριμένα, σε μια κοόρτη 3557 ασθενών με ψωρίαση, η ομάδα που κατανάλωνε μεσογειακή διατροφή συσχετίστηκε με χαμηλότερο δείκτη βαρύτητας της νόσου (PASI).

Δεδομένων των πολλαπλών θετικών συνεπειών της, έχει γίνει μία ερευνητική προσπάθεια τα τελευταία έτη να καθοριστεί ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός πίσω από αυτή τη συσχέτιση. Η επίδραση της στο μικροβίωμα του εντέρου αποτελεί μία εξ αυτών των υποθέσεων. 

Το μικροβίωμα του εντέρου

Το μικροβίωμα του εντέρου αποτελεί ένα πληθυσμό από μικρόβια τα οποία διαβιούν στο γαστρεντερικό σωλήνα και επιδρούν στο μεταβολισμό και στην λειτουργία του ανοσοποιητικού. Αν και το μικροβίωμα του γαστρεντερικού είναι γνωστό από πολλών ετών, η συσχέτιση του με παθήσεις και η δυνατότητα επαναφοράς της ισορροπίας του αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον πεδίο έρευνας. Η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων μπορεί να μεταβάλει το μικροβίωμα, με θετικές συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου ή αρνητικές και τάση για παχυσαρκία και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Το μικροβίωμα του εντέρου σε ασθενείς με Ψωρίαση κατά πλάκας

Μία από τις πρώτες μελέτες που διερεύνησε το μικροβίωμα του εντέρου στους ασθενείς αυτούς διεξήχθη το 2015 (Scher et el). Συγκεκριμένα στους ασθενείς με Ψωρίαση και Ψωριασική Αρθρίτιδα εντοπίστηκε χαμηλότερη ποικιλομορφία εντερικών μικροβίων σε σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό. Ανάλογα συμπεράσματα έχουν παρουσιαστεί και σε μεταγενέστερες μελέτες, αν και το επιστημονικό ενδιαφέρον εξακολουθεί να παραμένει υψηλό στην κατεύθυνση αυτή.

Με βάση τη δυσβίωση που παρατηρείται στους ασθενείς με Ψωρίαση αλλά και τις αλλαγές στο εντερικό μικροβίωμα που λαμβάνουν χώρα με τη Μεσογειακή Διατροφή, θα μπορούσε να είναι αυτός ένας πιθανός μηχανισμός που εξηγεί παθογενετικά τα οφέλη στους ασθενείς από τη Μεσογειακή Διατροφή.

Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψιν είναι η ικανότητα του ασθενούς να παραμείνει στον τύπο αυτό διατροφής καθώς μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι μεταβολές στο εντερικό μικροβίωμα συσχετίστηκαν με ασθενείς υπό μακροχρόνια παραμονή στη Μεσογειακή Διατροφή.

Συμπερασματικά

Η Μεσογειακή Διατροφή έχει πολυάριθμα οφέλη μεταξύ των οποίων και η συσχέτιση με χαμηλότερους δείκτες βαρύτητας της ψωρίασης. Η συσχέτιση μεταξύ γαστρεντερικού μικροβιώματος και μεσογειακής διατροφής έχει αναδειχθεί από πολυάριθμες μελέτες.

Συνεπώς η σύσταση για υιοθέτηση Μεσογειακής Διατροφής και μακροχρόνιας παραμονής σε αυτή αποτελεί μία ασφαλή σύσταση για ασθενείς με ψωρίαση που επιθυμούν να μεταβάλλουν τις υγιεινοδιαιτητικές τους συνήθειες σε μία προσπάθεια καλύτερης ρύθμισης της Ψωριασικής φλεγμονής. Ασφαλώς οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να διεξάγονται ταυτόχρονα με την ενδεδειγμένη για τη νόσο τους φαρμακευτική αγωγή και δεν την υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση.

Πηγή: Kranyak A, Haran K, Smith P, Johnson C, Liao W, Bhutani T. The Mediterranean Diet as a Potential Solution to the Gut Microbiome Dysbiosis in Psoriasis Patients. J Psoriasis Psoriatic Arthritis. 2024 Apr;9(2):69-81. doi: 10.1177/24755303241226626. Epub 2024 Jan 9. PMID: 39156223; PMCID: PMC11329232.